Ciąża to szczególny czas dla kobiety, jednak jest to także okres bardzo wymagający dla organizmu. Najczęstszym powikłaniem metabolicznym w tym okresie jest cukrzyca ciążowa. Jej skutkiem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi. Czynników ryzyka cukrzycy jest wiele. Dzisiaj skupimy się na diecie, która odgrywa tutaj kluczową rolę.
Dieta kobiet, u których stwierdzono cukrzycę ciążową, nie różni się znacznie od diety zdrowej ciężarnej. Obie grupy kobiet powinny zwrócić uwagę na to, aby dieta była pełnowartościowa i wysoko odżywcza. Celem diety u kobiet z cukrzycą ciążową jest utrzymanie odpowiedniego poziomu glukozy we krwi. Niestety Internet i inne niesprawdzone źródła mogą wprowadzać kobiety w błąd, bowiem podają nieprawdziwe informacje na jej temat. Poniżej przedstawiamy ci najczęstsze mity na temat diety w cukrzycy ciążowej.
MIT 1: Należy przejść na dietę niskowęglowodanową i nie wolno spożywać pieczywa i makaronów
Dieta u kobiety ciężarnej ze stwierdzoną cukrzycą ciążową absolutnie nie powinna eliminować ani znacznie ograniczać węglowodanów.
Kontrolowanie ich spożycia jest ważne, aby utrzymać stabilny poziom glukozy we krwi. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego węglowodany powinny stanowić 40-50% wartości energetycznej diety. Są one podstawowym źródłem energii, której kobieta ciężarna potrzebuje dla siebie i dla rozwijającego się płodu.
Ważne jest jednak to, aby wybierać wartościowe źródła węglowodanów, takie jak pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa, owoce i nasiona roślin strączkowych. Te produkty zawierają błonnik pokarmowy, który pomaga w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy we krwi, zapewnia długotrwałe uczucie sytości i wspomaga trawienie.
Spokojnie możesz jeść pieczywo i makaron — jednak wybierz pełnoziarniste produkty zbożowe.
Kobiety z cukrzycą ciążową powinny dodatkowo stale monitorować poziom glukozy we krwi i współpracować z diabetologiem lub dietetykiem, aby dostosować dietę i określić indywidualne zapotrzebowanie na węglowodany.
MIT 2: Nie wolno spożywać produktów z wysokim indeksem glikemicznym
Dieta powinna opierać się na produktach o niskim lub średnim indeksie glikemicznym. Nie znaczy to jednak, że zabronione jest jedzenie produktów o wysokim IG, jak ziemniaków czy bananów.
Jedząc produkty z wysokim indeksem glikemicznym, należy pamiętać, aby nie spożywać ich w pojedynkę, a wykorzystywać je jako składnik pełnowartościowego posiłku z dodatkiem białka lub tłuszczów.
W praktyce oznacza to, że jeśli chcesz zjeść banana, zadbaj o to, aby nie był zbyt dojrzały, dodaj do niego garść orzechów włoskich lub dodaj go do owsianki na jogurcie, która będzie bogatym źródłem błonnika pokarmowego i białka.
Oczywiście nie zaleca się jedzenia dużych ilości produktów z oczyszczonej mąki pszennej, jak i przetworzonych produktów takich jak słodycze, słodkie wypieki czy słone przekąski, które najczęściej należą do produktów o wysokim IG.
MIT 3: Nie zaleca się spożywania owoców
W cukrzycy ciążowej jak najbardziej wskazane są owoce w codziennej diecie. Jednak jak ze wszystkim — należy zachować umiar. Owoce są źródłem wielu korzystnych składników odżywczych, takich jak witaminy, składniki mineralne, błonnik pokarmowy i przeciwutleniacze. Jednak owoce zawierają naturalnie występujące cukry, zwane fruktozą, które mogą wpływać na podwyższenie poziomu glukozy we krwi.
Oto kilka wskazówek dotyczących spożywania owoców w cukrzycy ciążowej:
- Wybieraj owoce o niskim indeksie glikemicznym, jak np. truskawki, maliny, borówki, jabłka czy gruszki. Powodują one mniejsze podwyższenie poziomu glukozy we krwi.
- Unikaj spożywania dużych ilości owoców na raz. Możesz rozłożyć spożycie owoców na kilka mniejszych porcji w ciągu dnia.
- Jedz owoce w połączeniu z produktami będącymi źródłem białka lub tłuszczów. Dodatek białka lub tłuszczu w posiłku/przekąsce zawierającej owoce, może pomóc w spowolnieniu wchłaniania glukozy. Na przykład, możesz dodać owoce do jogurtu lub połączyć je z orzechami, a do koktajlu owocowego dodać mleko roślinne lub masło orzechowe.
- Unikaj soków owocowych. Soki owocowe często zawierają większą ilość cukru niż świeże owoce, a także mają niższą zawartość błonnika. Zamiast tego, lepiej spożywać owoce w całości, które dzięki błonnikowi pokarmowemu będą miały mniejszy wpływ na poziom glukozy we krwi.
MIT 4: Należy jeść wyłącznie śniadania białkowo-tłuszczowe
Z uwagi na indywidualne potrzeby i reakcję organizmu na różne składniki, nie ma jednego, zalecanego typu śniadania dla kobiet z cukrzycą ciężarną. Ważne jest monitorowanie poziomu glukozy we krwi po spożyciu różnych typów śniadań i dostosowywanie diety na podstawie indywidualnych reakcji organizmu.
Warto zadbać o to, aby każdy posiłek był odpowiednio zbilansowany pod względem węglowodanów, tłuszczów i białka. Spożywanie posiłków bogatych w białko i tłuszcze może pomóc w utrzymaniu stabilnego poziomu glukozy we krwi, ponieważ białko i tłuszcze są trawione wolniej niż węglowodany. Mogą one zapewnić uczucie sytości na dłużej i zmniejszyć ryzyko nagłego wzrostu poziomu glukozy we krwi. Dobrym źródłem białka są jaja, chude mięso, ryby, nabiał czy rośliny strączkowe. Warto łączyć je z roślinnymi źródłami tłuszczu, takimi jak awokado, orzechy, nasiona czy oleje roślinne.
MIT 5: Zamiast tradycyjnych słodyczy warto wybierać te oznaczone jako „dla diabetyków”
Nadmierne spożywanie słodyczy nie jest zalecane zarówno dla kobiet z cukrzycą ciężarną, jak i zdrowych ciężarnych. Produkty z oznaczeniem „dla diabetyków” są zazwyczaj słodzone substytutami cukru, takimi jak aspartam czy sukraloza. Substancje te według niektórych badań są bezpieczne w umiarkowanej ilości, jednak ich większe ilości mogą przechodzić przez łożysko.
Dodatkowo nie zawsze oznacza to, że produkty te zawierają zmniejszoną ilością węglowodanów. Bardzo często ilość cukrów prostych w takich produktach jest porównywalna do tradycyjnych, ponieważ bazują one np. na mące. Dlatego zachęcamy, by zawsze czytać etykiety produktów spożywczych, które wkładamy do koszyka.
Warto wybierać słodycze mniej przetworzone, bez cukru i słodzików, jak np. batoniki marki Dobra Kaloria, które bazują na daktylach i dużej ilości orzechów. Będzie to znacznie lepsza opcja niż tradycyjne słodycze. Mogą być one świetną przekąską, np. z dodatkową porcją orzechów, jak i częścią posiłku – jako dodatek do jogurtu naturalnego.
Należy pamiętać, że każdy rodzaj słodyczy przyczynia się do wzrostu glikemii, dlatego też dobrą alternatywą jest spożywanie słodyczy w małych ilościach i przy specjalnych okazjach, a nie jako element codziennej diety.
MIT 6: Cukrzyca ciążowa dotyczy tylko otyłych kobiet
Nadwaga i otyłość to jedne z czynników ryzyka cukrzycy ciążowej. Jednak nie są jedynym czynnikiem determinującym jej wystąpienie. Cukrzyca ciążowa może wystąpić u różnych kobiet, niezależnie od masy ciała.
Ważne jest, aby wszystkie kobiety w ciąży badały się pod kątem wystąpienia cukrzycy ciążowej, niezależnie od masy ciała. Regularne badania poziomu glukozy we krwi pomagają wykryć ewentualne problemy z tolerancją glukozy i umożliwiają wdrożenie odpowiednich działań terapeutycznych.
Najważniejsze jest to, aby dbać o odpowiednio zbilansowaną dietę, ograniczającą produkty mocno przetworzone. Pamiętaj, że ostateczne zalecenia dotyczące diety w cukrzycy ciążowej powinny być ustalone przez specjalistę, biorąc pod uwagę indywidualne czynniki. Każda zmiana w diecie powinna być skonsultowana z lekarzem diabetologiem lub dietetykiem, który ustali dla Ciebie indywidualne zalecenia żywieniowe.
Autor: Studio Dietetyki
