Odżywianie w ciąży to temat szeroko dyskutowany zarówno przez lekarzy, jak i dietetyków. Trudno się temu dziwić – w końcu rozwój płodu oraz samopoczucie przyszłej mamy zależą w dużym stopniu od tego, co ląduje na jej talerzu.

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że nawyki żywieniowe kobiety w ciąży wpływają na zdrowie malucha nie tylko w trakcie jej trwania, ale również po rozwiązaniu. Jest to tzw. programowanie żywieniowe w ciąży, które determinuje jakość życia dziecka w przyszłości. Na czym dokładnie polega to zjawisko i z jakimi konsekwencjami wiążą się zaniedbania w diecie ciężarnej? 

Czym jest programowanie żywieniowe? 

Za twórcę teorii programowania żywieniowego uważa się brytyjskiego lekarza i naukowca – Davida Barkera. Według jego obserwacji dieta ciężarnej ma niebagatelny wpływ na kondycję zdrowotną dziecka po porodzie i w późniejszych latach życia. Niezwykle istotny jest zarówno okres ciąży, jak i pierwsze lata po rozwiązaniu. To właśnie wtedy programuje się metabolizm malucha, a także jego skłonność do nadwagi, otyłości i niektórych chorób. Warto nadmienić, że w ciąży dochodzi do tzw. okresów krytycznych, czyli szybkiego podziału komórek. Wiąże się to z ich dużą wrażliwością na czynniki zewnętrzne, w tym nadmiar lub niedobór składników odżywczych. 

Wpływ odżywiania w ciąży na zdrowie dziecka 

Zbilansowana dieta w ciąży, zwłaszcza ta bogata w niezbędne witaminy i minerały, może uchronić dziecko przed rozmaitymi chorobami, w tym cukrzycą, osteoporozą, nowotworami oraz schorzeniami układu sercowo-naczyniowego. Co więcej, prawidłowy poziom składników odżywczych, korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego. Wspomaga także rozwój układu ruchu i ułatwia utrzymanie prawidłowej masy ciała. Warto wspomnieć również o ochronie przed zaburzeniami funkcji poznawczych oraz wzmocnieniu pracy układu odpornościowego. 

Niedożywienie i otyłość u matki – z czym się wiążą? 

Poruszając temat programowania żywieniowego, warto przytoczyć kwestię niedowagi i otyłości u przyszłej mamy. Otóż zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka waga, wiążą się z przykrymi konsekwencjami zdrowotnymi. Skutkiem niedowagi przed ciążą oraz zbyt małym przyrostem masy ciała w takcie jej trwania, może być m.in. wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu, przedwczesny poród, a także zbyt niska waga urodzeniowa dziecka. Nadwaga i otyłość z kolei prowadzą najczęściej do wad rozwojowych, poronienia, makrosomii płodu, a także wystąpienia zaburzeń metabolicznych w okresie dorastania. 

Zaburzenia odżywiania w ciąży

Zaburzenia odżywiania – zwłaszcza bulimia, anoreksja i kompulsywne objadanie się – to problem, który dotyka wielu przyszłych mam. Niestety nie pozostają one bez znaczenia dla kondycji zdrowotnej malucha oraz przebiegu ciąży. Niska kaloryczność, mało urozmaicony jadłospis lub spożywanie pokarmów w nadmiernych ilościach, to krok w stronę przedwczesnego porodu, poronienia, wewnątrzmacicznego opóźnienia wzrastania płodu oraz zbyt niskiej/wysokiej wagi urodzeniowej dziecka. 

Dieta ciężarnej – jak powinna wyglądać? 

Podstawą diety ciężarnej są produkty obfitujące w niezbędne witaminy i mikroelementy. W menu przyszłej mamy nie powinno zabraknąć źródeł kwasu foliowego, żelaza, magnezu, wapnia, jodu, witamin D i E oraz kwasów tłuszczowych omega-3. 

Ważne, aby posiłki były jak najbardziej urozmaicone i zawierały zdrowe tłuszcze, pełnowartościowe białko oraz dobrej jakości węglowodany. Warto uwzględnić w nich m.in. pestki i orzechy, awokado, zielone warzywa, kasze, pełnoziarniste pieczywo, jajka, chude mięso, świeże owoce, mleko i jego przetwory, oleje roślinne oraz tłuste ryby morskie. Należy pamiętać również o odpowiednim nawodnieniu. 

Ewelina Pochopień, Dietetyk Love Catering

Czego kobieta w ciąży powinna unikać? Na czarnej liście znajdują się wysokoprzetworzone produkty, surowe jajka, mięso i ryby, kolorowe napoje, wędzone wyroby, duże ilości kawy oraz alkohol.

Ten ostatni może przyczynić się do wystąpienia:

  • wad rozwojowych,
  • zaburzeń neurologicznych,
  • opóźnienia wzrostu,
  • poronienia,
  • porodu przed terminem,
  • wady serca i nerek,
  • niskiej wagi urodzeniowej,
  • a także alkoholowego zespołu płodowego (FAS). 

Programowanie żywieniowe pod okiem specjalistów 

Programowanie żywieniowe to kwestia, którą warto wziąć pod uwagę przy układaniu diety ciężarnej. Okazuje się bowiem, że odżywianie w ciąży ma wpływ na kondycję psychofizyczną dziecka nawet w późniejszych latach jego życia. 

Komponowanie zbilansowanych i gęsto odżywczych posiłków to dla ciebie zbyt duże wyzwanie? Na ratunek przyjdzie Ci sprawdzony catering dietetyczny! Love Catering, na przykład, posiada w swojej ofercie specjalną dietę dla mam, która bazuje na bezpiecznych i starannie wyselekcjonowanych składnikach

W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości możesz skorzystać z bezpłatnej konsultacji z dietetykiem, wypełniając intuicyjny formularz kontaktowy. Zaufaj specjalistom i zadbaj o zdrowie swoje i swojego maleństwa!

Autor: Ewelina Pochopień, dietetyk Love Catering